افسردگی چیست؟ عوامل و انواع + راه های درمان

افسردگی یکی از شایع ‌ترین اختلالات روانی است که افراد بسیاری در سراسر جهان با آن دست و پنجه نرم کرده و در نهایت یا خود یا با کمک مشاوره اقدام به درمان می نمایند. علائم افسردگی ممکن است شامل احساس غم، بی‌انگیزگی و ناامیدی باشد و این احساسات می‌توانند تا حدی پیش بروند که توانایی انجام فعالیت‌های روزانه را از افراد مبتلا سلب کنند. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف افسردگی از جمله علائم، عوامل مؤثر، انواع افسردگی و راه‌های درمان آن پرداخته خواهد شد.

افسردگی چیست؟

اختلال افسردگی یک وضعیت روان‌ شناختی و پزشکی است که با احساسات مداوم غم، از دست دادن علاقه یا لذت و تغییرات قابل ‌توجه در عملکرد روزانه مشخص می‌شود. این اختلال تنها یک واکنش طبیعی به رویدادهای استرس ‌زا یا اندوه ‌آور نیست، بلکه یک وضعیت پیچیده و چند وجهی است که به علت تعامل عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی ایجاد می‌ شود.

از منظر پزشکی افسردگی چیست؟ یا همان depression چیست ؟ در حقیقت افسردگی به عنوان یک اختلال روانی جدی شناخته می ‌شود که بر عملکرد مغز اثر می‌گذارد. در این حالت، تغییراتی در سطوح نوروترانسمیترها مانند سروتونین، دوپامین و نوراپی ‌نفرین رخ می‌دهد که در تنظیم خلق ‌وخو، خواب و اشتها نقش دارند.

عوامل افسردگی

افسردگی یک اختلال روانی پیچیده است که عوامل مختلفی می‌تواند در بروز آن نقش داشته باشند. شناخت دقیق این عوامل می ‌تواند به شناسایی دلایل افسرگی و درمان مؤثر آن کمک کند.

 

در ادامه به بررسی عوامل افسردگی می پردازیم:

• عوامل ژنتیکی
• اختلالات شیمیایی مغز
• رویدادهای استرس ‌زا
• محرومیت‌های اجتماعی
• ترومای روانی و آسیب‌های گذشته
• اختلالات پزشکی
• تغییرات هورمونی
• مشکلات خواب
• شخصیت و ویژگی‌های فردی
• مصرف مواد مخدر یا الکل
• آسیب‌های محیطی

این عوامل می‌توانند به صورت تکی یا ترکیبی باعث بروز افسردگی شوند.

انواع افسردگی

در تعریف افسردگی باید به این نکته اشاره کرد که افسردگی انواع مختلفی دارد که هر یک ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند. در مقاله انواع افسردگی به صورت کامل به هر کدام از آنها بهمراه علامت هایشان پرداخته ایم که پیشنهاد میکنیم آن را مطالعه نمائید، در این بخش هم به معرفی اجمالی برخی از آنهاخواهیم پرداخت:

افسردگی ماژور یا اساسی (Major Depressive Disorder – MDD)

افسردگی ماژور یا اصلاحا اساسی نیز به آن گفته می شود به عنوان شایع‌ ترین نوع افسردگی شناخته می‌شود و در آن فرد حداقل پنج علامت از علایم افسردگی را برای مدت حداقل دو هفته تجربه می‌کند. علائم شامل احساس غمگینی یا بی‌ارزشی، کاهش علاقه به فعالیت‌های معمول، تغییر در اشتها و خواب، کاهش انرژی، مشکلات در تمرکز، افکار منفی و خودکشی می‌باشند. در این حالت، فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره و اجتماعی نیست و این علائم ممکن است به شدت زندگی شخصی و شغلی او آسیب بزند.

اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder)

اختلال دوقطبی با تغییرات شدید در خلق و خو مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال دچار دوره‌های افسردگی و شیدایی می‌شوند. در دوره‌های افسردگی، علائم مشابه افسردگی عمده مشاهده می‌شود، اما در دوره‌های شیدایی، فرد احساس انرژی و خوشحالی غیرمعمولی دارد و ممکن است به رفتارهای پرخطر و تصمیم‌ گیری‌های غیرمنطقی دست بزند.

افسردگی مزمن (Persistent Depressive Disorder – PDD)

افسردگی مزمن که به آن دیس تایمیا نیز گفته می‌شود، نوعی افسردگی است که به مدت طولانی‌ تر از افسردگی عمده ادامه می‌یابد (حداقل دو سال) و علائم آن معمولاً کمتر هستند.

افسردگی فصلی (Seasonal Affective Disorder – SAD)

یک نوع افسردگی است که معمولاً در فصل‌های پاییز و زمستان به دلیل کاهش نور طبیعی و تغییرات در الگوهای خواب و فعالیت‌های روزانه ظاهر می‌شود. افسردگی فصلی در مناطق جغرافیایی با نور کم خورشید در فصل‌های خاص شایع‌تر است.

افسردگی پس از زایمان (Postpartum Depression)

یک اختلال روانی است که معمولاً در هفته‌ها و ماه‌های پس از تولد کودک در مادران رخ می‌دهد. افسردگی بعد از زایمان ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، استرس‌های روانی، و فشارهای اجتماعی و جسمی پس از زایمان ایجاد شود. علائم آن شامل احساس غمگینی، بی‌ارزشی، اضطراب، و کاهش توانایی در مراقبت از کودک است.

افسردگی موقعیتی (Situational Depression)

افسردگی ناشی از استرس به دنبال یک رویداد استرس ‌زا، مانند مرگ عزیزان، طلاق، از دست دادن شغل یا بحران مالی، بروز می‌کند افسردگی موقعیتی می گویند. در این حالت، فرد علائم افسردگی شدید را به طور موقت تجربه می‌کند که معمولاً پس از مدیریت یا بهبود شرایط استرس‌ زا کاهش می‌یابند.

افسردگی آتیپیک (Atypical Depression)

افسردگی آتیپیک یکی از انواع افسردگی است که با علائم خاصی مانند افزایش اشتها، افزایش وزن، خواب زیاد (هایپرسومنیا)، حساسیت زیاد به انتقاد، و بی‌حالی مفرط مشخص می‌شود. برخلاف افسردگی معمولی که تمایل به کاهش اشتها و خواب دارد، افراد مبتلا به افسردگی آتیپیک تمایل به پرخوری و خواب زیاد دارند. این نوع افسردگی می‌تواند پاسخ خوبی به درمان با داروهای ضد افسردگی از نوع مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) داشته باشد.

افسردگی روان پریشانه (Psychotic Depression)

نوعی افسردگی شدید است که با علائم روان‌ پریشی مانند هذیان (باورهای غلط و غیرمنطقی) یا توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند) همراه است. این وضعیت معمولاً باعث ایجاد افکار منفی شدید و احساس بی‌ارزشی می‌شود. این نوع افسردگی بسیار جدی است و نیاز به درمان ترکیبی از داروهای ضدافسردگی و ضدروان‌ پریشی دارد. انواع مختلف افسردگی به دلیل تفاوت در علائم، شدت و پاسخ به درمان، نیاز به رویکردهای درمانی متفاوت دارند که باید تحت نظارت روان پزشک و روان‌ شناس درمان شوند.

علائم افسردگی

در واقع علایم افسردگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما معمولاً شامل تغییرات قابل توجهی در رفتار، افکار و حالت‌های احساسی فرد می ‌شود. در این بخش، به بررسی مهم‌ ترین نشانه های افسردگی پرداخته خواهد شد تا بتوانیم این اختلال را بهتر بشناسیم.

 

1. غمگین بودن: این احساس معمولاً به طور مداوم و طولانی مدت در فرد حضور دارد. فرد ممکن است احساس کند که هیچ چیزی نمی‌ تواند او را شاد یا خوشحال کند.
2. کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره: فرد مبتلا به افسردگی معمولاً علاقه خود را به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌ بخش بودند، از دست می‌دهد. این کاهش علاقه ممکن است در رابطه با شغل، تحصیل، تفریحات یا حتی روابط اجتماعی باشد.
3. اختلالات خواب: از نشانه های افسردگی آن است که این افراد معمولاً دچار مشکلات خواب می‌شوند، به طوری که برخی از آن‌ها دچار بی‌خوابی و برخی دیگر ممکن است بیش از حد بخوابند.
4. افزایش یا کاهش وزن: تغییرات در وزن ممکن است به دلیل تغییر در اشتها رخ دهد. برخی از افراد افسرده اشتهای خود را از دست می‌دهند و کاهش وزن دارند، در حالی که بعضی افراد ممکن است به دلیل پرخوری احساس بهبود موقتی کنند و در نتیجه دچار افزایش وزن شوند.
5. احساس گناه یا بی‌ارزشی: بسیاری از افراد افسرده احساس می‌کنند که بی‌ارزش و ناکارآمد هستند. این احساس گناه یا بی‌ارزشی می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس منجر شود.
6. مشکلات تمرکز و تصمیم‌گیری: افسردگی می‌تواند تمرکز فرد را تحت تأثیر قرار دهد و او را در انجام وظایف روزمره ناتوان کند. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است در اتخاذ تصمیمات ساده مشکل داشته باشند و دچار سردرگمی شوند.
7. افکار خودکشی یا مرگ: افکار مربوط به خودکشی یا مرگ نشانه افسردگی است. افراد افسرده ممکن است احساس کنند که زندگی ارزش ادامه دادن ندارد و در نتیجه به خود آزاری یا خودکشی فکر کنند.

این علائم می‌توانند به طور پیوسته و مداوم در فرد حضور داشته باشند و در صورت عدم درمان به مشکلات جدی ‌تر منجر شوند.

راه‌ های درمان افسردگی

توجه به راه های درمان افسردگی و مشاوره با متخصصان برای مدیریت آن بسیار حیاتی است:

• مشاوره روانشناسی: مشاوره و درمان روانشناختی به فرد کمک می‌ کند تا با مشکلات و نگرانی‌های خود روبه ‌رو شود و روش‌های مقابله ‌ای جدیدی را بیاموزد.
• دارودرمانی: برخی دارو ها در تنظیم مواد شیمیایی مغز که در افسردگی تأثیر دارند، کمک می‌کنند. این داروها معمولاً برای درمان افسردگی‌ های متوسط تا شدید تجویز می‌شوند و می تواند به بهبود خلق ‌وخوی و کاهش علائم افسردگی شدید کمک کنند.
• ورزش: ورزش منظم می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل مؤثر عمل کند. ورزش به ترشح اندورفین‌ها و بهبود خلق ‌وخوی کمک می‌کند و همچنین سطح استرس را کاهش می‌دهد.
• تغذیه سالم و خواب کافی: تغذیه مناسب و متعادل تأثیر زیادی در سلامت روان دارد. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی کمک کند و از افسردگی جلوگیری کند. همچنین خواب منظم و کافی تأثیر زیادی در بهبود افسردگی دارد.
• مدیتیشن و تمرینات تنفسی: مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و می‌توانند نقش مؤثری در بهبود وضعیت روحی فرد مبتلا به افسردگی ایفا کنند.
• حمایت اجتماعی: داشتن شبکه حمایتی از دوستان و خانواده می‌تواند به فرد افسرده کمک کند تا احساس تنهایی و انزوا را کاهش دهد.
• خواب کافی: کمبود خواب می ‌تواند علائم افسردگی را تشدید کند، بنابراین داشتن الگوی خواب سالم و منظم یکی از عوامل موثر در درمان افسردگی است.

باید به این نکته توجه داشته باشید که در صورتی که علائم افسردگی شدید و پایدار باشد، مراجعه به پزشک و دریافت درمان‌های تخصصی ضروری خواهد بود، پس آن را جدی بگیرید.

نتیجه گیری و کلام پایانی

در پایان مقاله افسردگی چیست لازم است یادآور شویم علایم افسردگی ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما شایع‌ ترین نشانه‌ها شامل احساس غم و اندوه، کاهش انرژی، اختلالات خواب، و افکار منفی هستند. مراجعه به مشاور یا روانشناس ، به‌ ویژه در مراحل اولیه ابتلا به افسردگی، می‌تواند به فرد کمک کند تا ابزارهای لازم برای مقابله با آن را بیاموزد و راه ‌حل‌های مؤثری برای بهبود وضعیت خود پیدا کند. به‌طور مهم، هر فردی که علائم را تجربه می‌کند برای دریافت راه های درمان افسردگی باید از کمک‌های حرفه‌ای بهره‌مند شده و درک کند که درخواست کمک، گامی مثبت در راستای بهبودی است.