اختلالات روانی
تاکنون تعریفهای زیادی برای اختلالات روانی مطرح شدهاند. در یک نگاه کلی، اختلالات روان به شرایطی گفته میشود که احساسات، تعاملات اجتماعی و بهطورکلی زندگی روزمره یک فرد بهخاطر ناهنجاریهای ذهنی که برای وی شکل گرفتهاند، تحتتاثیر قرار میگیرد.
باید به این نکته توجه داشت که هر فرد ممکن است در طول زندگی احساساتی مانند ناراحتی، افسردگی، عدم تمرکز و … را تجربه کند. زمانی چنین موقعیتهایی بهعنوان اختلال شناخته میشوند، که از حالت عادی خود خارج شده و به امری معمولی و همیشگی تبدیل شده باشند. در غیر این صورت، بهعنوان یک اختلال بهحساب نمیآیند.
عوامل مختلفی میتوانند در ایجاد اختلالات روانی نقش داشته باشند که تعدادی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- عوامل ژنتیکی: همانطورکه خصوصیات ظاهری انسانها برگرفته از ژنتیکشان است، مشکلات روانی که درگیر آنها هستند نیز میتواند برآمده از همین مسئله باشد. کسانی که در خانواده خود سابقه بروز بیماریهای روانی دارند، معمولا در معرض ابتلا به اختلالاتی مشابه هستند.
- عوامل بیولوژیکی: در بعضی از موارد، ممکن است بههم خوردن تعادل شیمیایی مغز و اختلالات در سیستم عصبی، به بروز مشکلات ذهنی و روانی منجر شود.
- عوامل روانشناختی: بروز رخدادهای ناگوار در زندگی و فشار مضاعفی که به ذهن وارد میکنند، از عواملی است که در ابتلا به اختلالات روانی تاثیر میگذارد.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی نیز میتوانند نقش بهسزایی در ابتلا به بیماریهای روانی داشته باشند. برای مثال، فشار و استرس روزمره، انتظارات بالای جامعه، سبک زندگی ناسالم، هنجارهای مخرب و … ،میتوانند زمینه ابتلا به اختلالات را فراهم کنند.
لازم به ذکر است که گاهیاوقات، ترکیبی از تمامی این عوامل به وضعیتی که فرد در آن قرار دارد منجر میشود.
بیماریهای روانی
انواع اختلالات روانی را میتوان به دستههای مختلفی تقسیمبندی کرد. بهطورکلی، شش دسته اختلال روانی وجود دارد که هر یک از آنها، چندین بیماری را زیرمجموعه خود قرار میدهند.
اختلالات اضطرابی
اضطراب و استرس بیش از حد را میتوان مرسومترین بیماری روانی دانست. افرادی که با چنین مشکلی مواجه هستند، دقیقا میدانند که استرس بیش از حد، چگونه تمامی جوانب زندگی را تحتتاثیر قرار میدهد. انواع اختلالات اضطرابی عبارتاند از:
- اختلال اضطراب عمومی (GAD): نگرانی و اضطراب بیش از حد و غیرواقعی درمورد مسائل روزمره.
- اختلال هراس: حملات ناگهانی و شدید اضطراب و ترس.
- اختلال اضطراب اجتماعی: ترس و اضطراب شدید در مواجهه با موقعیتهای اجتماعی.
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): افکار مزاحم و غیرقابل کنترل که فرد را به انجام رفتارهای تکراری وادار میکند.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): تجربه علائم استرس و اضطراب شدید پس از مواجهه با یک واقعه تروماتیک.
هر کدام از اختلالات روانی مرتبط با اضطراب، مشکلاتی کاملا جدی هستند و بهتر است تا در اولین فرصت برای حل آنها اقدام کرد.
اختلالات خلقی
اختلالات خلقی به دستهای از بیماریهای روانی گفته میشود که به تغییر ناگهانی خلقوخوی افراد منجر میشود. مهمترین اختلالات خلقی عبارتاند از:
- افسردگی: احساسات شدید از غم و ناامیدی که میتواند زندگی روزمره فرد را تحتتاثیر قرار دهد.
- اختلال دوقطبی: تغییرات شدید و ناگهانی در حالت خلقی، از افسردگی شدید تا شادی و هیجان زیاد.
اختلالات خلقی نیز معمولا مانند انواع اختلالات روانی مرتبط با اضطراب، فراگیری زیادی دارند.
اختلالات روانپریشی
اختلالات روانپریشی، به حالتی از اختلال روانی گفته میشود که فرد مبتلا توانایی تشخیص واقعیت از خیال را ندارد. در این موقعیت، نهتنها خود فرد بلکه اطرافیان نیز شرایط سختی را پشتسر میگذارند. تعدادی از مرسومترین اختلالات روانپریشی به شرح زیر هستند:
- اسکیزوفرنی: اختلال در تفکر، احساس و رفتار که میتواند منجر به توهمات و هذیانها شود.
- اختلالات شبهروانپریشی: اختلالات مشابه اسکیزوفرنی که علائم کمتری دارند.
اختلالات روانپریشی باتوجهبه شدت بالایی که دارند، باید بهسرعت درمان شوند.
اختلالات شخصیتی
اختلالات شخصیتی به مجموعهای از اختلالات روانی گفته میشود که روابط فرد را تحتتاثیر قرار میدهد؛ درواقع، این دسته از اختلالات بر رفتارهای اجتماعی فرد متمرکز هستند. دو مورد از رایجترینها بهشرح زیر هستند:
- اختلال شخصیت مرزی (BPD): ناپایداری در روابط بین فردی، خودپنداره و احساسات.
- اختلال شخصیت ضداجتماعی: نادیده گرفتن حقوق دیگران و نداشتن احساس پشیمانی از رفتارهای ضداجتماعی.
این دسته از اختلالات، زندگی کاری و اجتماعی فرد را بهشدت تحتتاثیر قرار داده و ممکن است به انزوای وی منجر شود.
اختلالات خوردن
همانطورکه از عنوان این نوع اختلال مشخص است، مرتبط با میزان مصرف غذا است. اختلالات خوردن را میتوان به دو دسته تفسیمبندی کرد:
- بیاشتهایی عصبی: ترس از افزایش وزن و اجتناب از غذا خوردن.
- پراشتهایی عصبی: مصرف مقدار زیاد غذا در یک مدت کوتاه.
اختلالات روانی خوردن ممکن است به سلامت جسمانی آسیبی جدی برسانند.
اختلالات رشدی و شناختی
اختلالات رشدی ممکن است بهصورت مادرزادی و از بدو تولد قابل تشخیص باشند؛ یا اینکه بهمرور زمان و رشد فرد نمایان شوند. دو مورد از مهمترینها عبارتاند از:
- اوتیسم: مشکلات در ارتباطات اجتماعی و رفتارهای تکراری.
- اختلال نقص توجه و بیشفعالی (ADHD): مشکلات در توجه، کنترل رفتار و بیشفعالی.
این اختلالات نیز مانند سایر انواع اختلال روانی، ممکن است بخشهای مختلفی از زندگی فرد را تحتتاثیر قرار دهند.
درمان اختلالات روانی یا همان روان درمانی چگونه امکانپذیر است؟
اختلالات روانی را میتوان با استفاده از روشهای مختلفی درمان کرد. اینکه چه روشی در درمان یک اختلال روانی مورد استفاده قرار بگیرد، تا حد زیادی به فردی که دچار اختلال است بستگی دارد.
برای مثال، اگر اختلال فرد ناشی از عوامل روانشناختی باشد، قطعا درمان آن توسط مشاوره روان درمانی نسبت به اختلالی که از عوامل ژنتیکی بهوجود میآید متفاوت خواهد بود. یک متخصص حرفهای، کسی است که میتواند بیماریهای روانی را بهخوبی ریشهیابی کرده و بهترین درمان ممکن را پیشنهاد دهد.
چه زمانی باید برای درمان اختلالات روانی اقدام کنیم؟
موارد زیر، مجموعهای از نشانههایی هستند که هنگام بروز آنها باید برای مشاروه روان درمانی و برطرف کردن اختلال اقدام کرد:
- هنگامی که علائم روانی باعث اختلال در زندگی روزمره میشوند.
- زمانی که فرد قادر به کنترل احساسات خود نیست.
- وقتی که فرد دچار افکار خودکشی یا آسیب به دیگران است.
- درصورتیکه تغییرات ناگهانی در رفتار یا شخصیت فرد مشاهده میشود.
- زمانی که فرد ازنظر اجتماعی منزوی میشود.
- وقتی که مشکلات روانی به سلامتی جسمانی فرد آسیب میزند.
- زمانی که روشهای خودمدیریتی و حمایتهای اجتماعی کافی نیستند.
باید توجه داشت که هر یک از این موارد در جایگاه خود بسیار مهم هستند و عدم رسیدگی و درمان، ممکن است زندگی یک فرد را بهطور کامل تحتتاثیر قرار دهد.
روشهای درمان اختلالات روانی
تعدادی از مهمترین روشهای درمان اختلال روانی در ادامه مطرح شدهاند.
رواندرمانی
در این روش، بیمار با مشاورهگرفتن از روانشناس یا روانپزشک، سعی میکند تا با اختلال خود روبهرور شده و از روشهایی که توسط متخصص پیشنهاد میشوند، برای بهبود آنها کمک بگیرد.
دارودرمانی
در بعضی از موارد، برای درمان اختلالات روانی، لازم است تا از دارو استفاده شود. داروها به حفظ تعادل شیمیایی مغز کمک کرده و میتوانند تاثیر بسیار خوبی داشته باشند. البته باید این نکته را در نظر داشت که مصرف دارو فقط باید تحتنظارت متخصص صورت بگیرد.
تغییر در سبک زندگی
گاهیاوقات درمان اختلال روانی درصورتیکه سطح اختلال پایین باشد، نیازی به مراجعه به متخصص نخواهد داشت. در چنین مواردی، فرد میتواند با خواب کافی، تغذیه مناسب، ورزش منظم، فعالیتهای اجتماعی و …، نسبت به خوددرمانی اقدام کند.
درمان اختلالات روانی نیازمند چند جلسه و هزینه آن چقدر است؟
تعداد جلسات و هزینه درمان اختلالات روانی به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آنها به شرح زیر هستند:
- نوع اختلال: برخی اختلالات نیاز به درمان طولانیمدت دارند؛ درحالیکه برخی دیگر با تعداد جلسات کمتری قابل درمان هستند.
- شدت اختلال: هرچه اختلال شدیدتر باشد، تعداد جلسات بیشتری نیاز است.
- مدرک تحصیلی مشاور: مشاوران با مدارک تحصیلی بالاتر ممکن است هزینههای بیشتری دریافت کنند.
- نوع درمان: برخی روشهای درمانی ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند.
لازم به ذکر است که در بسیاری از موارد، هزینه انجام مشاوره روان درمانی توسط بیمه پرداخت شده و نیازی به نگرانی وجود ندارد.
مرکز درمان اختلالات روانی نیکسای
مرکز درمان اختلالات روانی نیکسای در تهران، یکی از مراکز معتبر و تخصصی در زمینه درمان بیماریهای روانی است. این مرکز با بهرهگیری از تیمی مجرب از روانشناسان و روانپزشکان متخصص، خدمات متنوعی در زمینههای مختلف رواندرمانی، مشاوره فردی و خانوادگی و دارودرمانی را ارائه میدهد.
شما میتوانید درصورت بروز هر نشانهای پیرامون ابتلا به اختلالات روانی، به مرکز مشاوره و روان درمانی نیکسای مراجعه کرده و در محیطی امن و حرفهای نسبت به درمان اقدام کنید.
در مرکز درمان اختلالات روانی نیکسای ، اساتید چه مدرکها و چه تخصصهایی دارند؟
مرکز مشاوره و روان درمانی نیک سای یکی از حرفهایترین مراکز روانشناسی و روانپزشکی کشور است که با گردآوردن کادری مجرب و متخصص، سعی دارد تا بهترین خدمات ممکن را به مراجعهکنندگان عزیز ارائه دهد. اغلب کادر درمانی نیکسای، دارای مدرک دکتری از بهترین دانشگاههای کشور هستند. سایر متخصصان نیز دارای حداقل مدرک کارشناسی ارشد هستند که البته در حوزه رواندرمانی، تجربهای غنی و بینظیر دارند.